Zamki krzyżackie w Polsce

W Polsce mamy sporo zabytków z późnego średniowiecza, niektóre w całkiem dobrym stanie. Wiele z nich znajduje się na terenach uznawanych za doskonałe do wypoczynku wakacyjnego, zresztą dobrze przygotowane do turystyki. To Warmia, Mazury i Pomorze, które obfitują w lasy i jeziora, dokąd chętnie przyjeżdżamy na wypoczynek. Będąc tam warto również poznać historię regionu, chociażby odwiedzając zabytki.

Jedną z ciekawszych ofert tamtych regionów są zamki krzyżackie. Pomorze, Mazury i Warmia, to były tereny, na których państwo krzyżackie zbudowało najwięcej zamków, z których wiele możemy dzisiaj podziwiać. Zamki krzyżackie były trwałe, ponieważ budowane były głównie z cegły wypalanej, kamienie stosowano przede wszystkim na fundamenty. Była to dosyć pracochłonna metoda na ówczesne czasy, ponieważ wymagała kilku lat przygotowań. W tym czasie gromadzono cegły, drewno budowlane, dachówki i ceramikę na posadzki. Na czynności przygotowawcze trzeba było opanowania terenu i zaprowadzenia spokoju.

Po opanowaniu terenu Krzyżacy natychmiast budowali zamki drewniane z umocnieniami ziemnymi, co zapewniało obronę zdobytego terytorium przez pewien czas. Kiedy zamek murowany był gotowy rozbierano ziemno-drewniane budowle jako zbędne. Zamki budowano zwykle na planie prostokąta, budując na początku co najmniej jeden budynek mieszkalny wpisany w mur. W miarę potrzeby budowano pozostałe budynki zamykajac wewnętrzny dziedziniec, ale było to zazwyczaj w ważniejszych zamkach krzyżackich urzędników. W mniejszych zamkach wystarczył jeden lub dwa, rzadziej trzy budynki. Do zamku przylegało podzamcze, które również było umocnione. Podzamcze mieściło pomieszczenia pomocnicze, a jednocześnie chroniło zamek.

Przykładem budowli krzyżackiej jest zamek Gniew, zbudowany na lewym brzegu Wisły i jeden z największych w tamtym regionie. Wielokondygnacyjną budowlę z cegły zaczęto budować pod koniec XIII wieku, stale rozbudowując zamek aż do XV wieku. Zamek został zdobyty przez wojsko polskie w 1410 roku, ale po wojnie powrócił do krzyżaków. W czasie wojny trzynastoletniej po wielu perypetiach przeszedł w polskie ręce w 1464 roku i tak pozostało do rozbiorów. Zamek w Gniewie, podobnie jak kilka innych zamków przejętych po pokoju toruńskim, został siedzibą polskiego starosty. Jednym z nich był Jan Sobieski, który dla swojej żony zbudował niedaleko wygodny pałac. Zamek spłonął w 1921 roku, ale po II wojnie światowej odbudowano go.

Zwiedzając tamte regiony nie musimy ograniczać sie do krzyżackich zamków, ponieważ ciekawych zabytków jest wiecej. Ot chociazby niedaleko do Pelplina, do starego pocysterskiego klasztoru i ogromnej ceglanej katedry.